Quang thông là gì?
Quang thông được định nghĩa là một đại lượng đo lường công suất bức xạ phát ra từ một nguồn sáng (đó có thể là đèn). Hoặc cũng có thể được hiểu là lượng sáng được phát ra từ một nguồn sáng theo mọi hướng.
Quang thông có ký hiệu là φ. Đơn vị của quang thông trong các hệ đơn vị SI, CGS là lumen, kí hiệu lm. 1 lumen được định bằng quang thông tạo ra bởi một nguồn sáng mà phát ra cường độ sáng (luminous intensity) 1 candela trên một góc khối có giá trị bằng 1 steradian.
Hiểu theo nghĩa này bạn có thể nhận thấy đây là một đại lượng tương tự đo công suất dòng điện (I), đo cường độ âm thanh.
Để hiểu rõ hơn về quang thông ta xem qua một câu chuyện dưới đây
Chúng ta đang ở Mỹ (vâng, anh bạn này ở Mỹ) cho nên chúng ta sẽ nhắc đến khoảng cách bằng foot và inch (hiển nhiên rồi). Vì vậy chúng ta sẽ sử dụng các thuật ngữ mà những anh bạn châu Âu không dùng. Vâng, tôi đang nói đến "foot-candle"
Cái này thực ra rất đơn giản, ta sẽ mua một cái nến sinh nhật. Mua thêm một cái thước kẻ. Đặt cây nến ở một đầu thước kẻ. Châm nến lên và tắt hết đèn đi. Cùng hát "Happy birthday to you". Err, tôi sẽ dừng nói mấy chuyện vô nghĩa. Một foot-candle là lượng ánh sáng mà cây nến sinh ra cách nó 1 foot.
Tuy nhiên ta lại phải chú ý đến điều này: nếu bạn di chuyển vật cần chiếu sáng ra xa cây đèn, nó sẽ càng ngày càng được chiếu sáng ít hơn. Nếu vẫn đo ở cái đèn thì độ sáng vẫn y như vậy. Nhưng nếu bạn đo vật được chiếu sáng, thì nó lại ít sáng hơn.
E hèm, một thầy giáo vật lý sẽ nói với bạn rằng lượng ánh sáng đo tại vật được chiếu sáng tỉ lệ nghịch với khoảng cách giữa vật được chiếu sáng và nguồn sáng. Nghe có vẻ rất khoa học nhưng cắt nghĩa nôm na là: bạn không thể thay đổi được lượng ánh sáng phát ra từ cái đèn. Vì vậy muốn vật thể sáng hơn thì hoặc là bạn đặt cái đèn gần vật thể hơn, hoặc là phải bổ sung thêm đèn.
Giờ chúng ta bắt đầu tìm hiểu về LUMEN.
Quang thông (Lumen) là một đơn vị đo ánh sáng. Hãy nhớ lại, 1 foot candle là độ sáng cách nguồn sáng 1 foot. Lumen sẽ đo lượng ánh sáng chiếu tới vật thể cần được chiếu sáng. 1 lumen = 1 foot candle chiếu lên diện tích 1 foot vuông.
Quay trở lại với cây nến và chiếc thước kẻ, ta hãy đặt thêm một quyển sách ở đầu kia của chiếc thước kẻ. Nếu như chiếc thước kẻ dài 1 foot và quyển sách có kích thước 1 foot nhân 1 foot, thì lượng ánh sáng chiếu lên toàn bộ bề mặt cuốn sách chính là 1 lumen!
Đó là một đơn vị đo rất rõ ràng. Giờ bạn có một cái đèn 100 foot-candle. Điều đó có nghĩa là cách cây đèn 1 foot bạn nhận được lượng ánh sáng 100 foot-candle.
Tầm quan trọng
Quang thông cho biết tổng mức độ sáng của một nguồn sáng nên khi bạn đi chọn mua đèn bạn nên chú ý một chút đến quang thông của đèn. Nếu đèn có chỉ số quang thông cao thì đèn sẽ sáng hơn. Tất nhiên quang thông không đại diện cho mức độ tiết kiệm điện mà chỉ đơn thuần là mức độ sáng.
Thông thường đèn compact có quang thông vào 1000lm, đèn huỳnh quang 1,2m có quang thông vào khoảng 2200lm – 3000lm. Các loại đèn cao áp khác sẽ có mức độ quang thông cao hơn.
